آینده اینترنت ماهواره ای در ایران
به گزارش کنکوری، زومیت نوشت: مرکز پژوهش های مجلس اتصال به اینترنت ماهواره ای در ایران را قطعی دانسته اما اعتقاد دارد سیاستمداران باید از منافع ملی در مقابل این فناوری حفاظت کنند.
مرکز پژوهش های مجلس در گزارش «تحلیل وضعیت خدمات اینترنت ماهواره ای مدار پایین در ایران (مطالعه موردی استارلینک)» به بررسی خدمات این نوع اینترنت در ایران و جهان پرداخته و همچنین، برای تنظیم گری در مورد میزان و نحوه بهره مندی از خدمات اینترنت ماهواره ای نکاتی را ذکر کرده است. با عنایت به اینکه به تازگی اعلام شده است تا دو سال دیگر همه گوشیها به استارلینک متصل می شوند، به نظر می آید امروز از هر زمان دیگری به دستیابی به اینترنت ماهواره ای نزدیکتر هستیم.
در شروع این گزارش ذکر شده است که هرچند به علت وجود برخی محدودیت های مثل اقتضائات فنی تجهیزات، باند فرکانسی محدود، میزان تاخیر، شبکه ای بودن معماری و از طرفی، مقررات سرزمینی، شیوه پرداخت و... فراگیر شدن اینترنت ماهواره ای با دشواری هایی همراه خواهد بود اما ورود این فناوری به زیست بوم ارتباطات راه دور کشور و دسترسی به آن در سطح جامعه ایرانی، موقعیت بازیگران این عرصه را گرفتار تغییر می کند.
مرکز پژوهش های مجلس در این گزارش برای پیشگیری از تهدیدهای احتمالی فراگیری این تکنولوژی چند راهبرد کلی را مطرح کرده است که مهم ترین آنها عبارتند از:
تفاهم نامه همکاری و اعطای مجوز به شرکتهای اینترنت ماهواره ای متعهد جهت بهره برداری از این تکنولوژی و پیاده سازی این خدمات در شــرایط ضروری مانند مناطق دورافتاده از راه هم افزایی سیاسی(دیپلماتیک)
ایجاد ائتلاف دو یا چندجانبه برای توســعه و مشــارکت در تکمیل ایــن فناوری در کشــور از راه هم افزایی سیاسـی (دیپلماتیک) و تجاری
راهکارهای ســلبی ازجمله جرم انــگاری خریدوفروش و بهره برداری از تجهیزات و اشتراک بدون مجوز، اقامه دعوی ضد شــرکت عرضه دهنده خدمت فاقد مجوز به علت تداخل بســامد (فرکانسی) با خدمات ماهواره ای شرکتهای دارای قرارداد با ایران یا خدمات رادیویی کشور
رفع موانع ساختاری در جهت تقویت مزیت رقابتی اتصال زمینی
لزوم محافظت از منافع ملی در مقابل اینترنت ماهواره ای موضع کلی این گزارش در برابر اینترنت ماهواره ای را میتوان در چند خطی از متن منتشرشده خلاصه کرد: «سیاستگذاران باید تلاش کنند تا محیطی را ایجاد کنند که نوآوری را تسهیل کند و در عین حال حفظ حاکمیت ملی، پشتیبانی از حقوق فردی و ارتقای پیشرفت عادلانه را تضمین کند. با انجام این کار، ما می توانیم به طــور تعدادی از ظرفیت تحول آفرین اینترنت ماهواره ای بهره ببریم و در عین حال از منافع ملی و امنیت شهروندان خود اطمینان حاصل نماییم.»
تشکیل منظومه اینترنت بومی با چین و روسیه در جهت دسترسی به این تکنولوژی نوین، روسیه تصمیم دارد اینترنت ماهواره ای خودش را راه اندازی کند و تا امروز تلاش هایی را در همین جهت انجام داده است. چین هم به توســعه اینترنت ماهواره ای بومی پرداخته و شرکت هوایی برای تلفن های هوشمند خود با استفاده از ماهواره ها و خدمات اتصال مستقیم به ماهواره را فراهم نموده است.
در این گزارش پیشنهاد شده است که با استفاده از رابطه استراتژیک ودوستانه با ابرقدرت های آسیایی چین و روسیه به شرکتهای ISP برای عرضه سرویس ماهواره ای مجاز به شهروندان و ایجاد منظومه اینترنت بومی کامپیوتر اختصاص داده شود.
اینترنت ماهواره ای حتی با قطع اینترنت بین الملل هم متصل می ماند مرکز پژوهش های مجلس در این گزارش تصویری از آینده اینترنت ماهواره ای ترسیم کرده و تحولاتی که با راه اندازی و فراگیری آن رخ می دهد، توضیح داده است. طبق این تصویر، با عملیاتی شــدن ارتباط میان ماهواره ای (ISL) شرکت اسپیس ایکس محدودیت فاصله حداکثر هزار کیلومتری میان ترمینال کاربر و ایستگاه زمینی، برطرف خواهد شد. علاوه بر این، قابلیت اتصال مستقیم گوشیهای تلفن همراه هوشمند به ماهواره برای تبادل داده برقر می شود. این تبادل داده ارســال پیام، برقراری تماس اضطراری و اتصال پرسرعت به اینترنت را شامل می شود. بنابراین، برای اتصال به ماهواره نیازی به ترمینال ثابت استارلینک نخواهد بود.
چه آینده ای در انتظار VPNهاست؟ درصورتی که یک کامپیوتر متصل به ترمینال استارلینک به یک سرور VPN تبدیل گردد، به علت امکان ارتباط در بستر شبکه ملی حتی در حالت قطع اینترنت بین المللی، کاربران مختلف در سراســر کشــور می توانند با برقراری اتصال VPN با ســرور مذکور، از راه درگاه ماهواره به شــبکه اینترنت متصل شــوند.
در این شرایط نیازی نخواهد بود که ترمینال استارلینک در مجاورت فیزیکی کاربر قرار داشــته باشد. در ادامه این گزارش آمده است: «از آنجایی که سرورهای VPN داخل کشور به آسانی با تحلیل ترافیک ازسوی وزارت ارتباطات قابل شناسایی اســت، امکان نظارت (کنترل) و محدود و مسدودسازی عرضه دهنده آن VPN وجود دارد.»
البته این نکته هم ذکر شده است که امکان موقت خواهد بود، چونکه با هرچه فراگیرتر شدن این تکنولوژی و استفاده بیشتر از آن توسط کاربران کنترل و نظارت کردن خیلی سخت خواهد شد.
فراگیری اینترنت ماهواره ای موانع مختلف حقوقی، اقتصادی و فنی دارد در این گزارش محدودیت ها و چالش های پیش روی فراگیر شدن اینترنت ماهواره ای مدار پایین جهت استفاده خانگی به سه دسته فنی، اقتصادی و حقوقی تقسیم شده است. برخی چالش های حقوقی که در این حوزه وجود دارد و بر سر راه استفاده فراگیر از این تکنولوژی مانع تراشی می کند، در این گزارش ذکر شده است. نخستین نکته مسئله حقوق سرزمینی است: «یکی از موانع قانونــی مهمی که ماهواره های مخابراتی غیردولتی با آن مواجه هســتند، مبحث به رســمیت شــناختن و حقوق سرزمینی اســت. طبق معاهدات بین المللی، دولت ها مجاز به جلوگیــری یا مخالفت با حرکــت ماهواره های غیرنظامی بر فراز سرزمین های خود نیستند. با این وجود، آنها توانایی اعمال کنترل بر دسترسی به سیگنال های ماهواره ای و استفاده از خدمات ارتباطی ماهواره ای توسط کاربران داخلی را دارند که این اختیار برپایه حقوق سرزمینی آن هاست.»
«محدودیت اصل عدم مداخله» دومین مبحث حقوقی است که در تشریح موانع حقوقی به آن اشاره شده است: «اصل عدم مداخله ارتباط تنگاتنگی با ممنوعیت توسل به زور و پشتیبانی از حاکمیت دولت دارد. این مبتنی بر احترام به حاکمیت اصل در حقوق بین الملل عرفی محتوای ســرزمینی یک دولت و برابری حاکمیت کشورهاست.»
اینترنت ماهواره ای نباید اصل حاکمیت دولت ها را نقض کند با عنایت به ماهیت و خصوصیت هایی که اینترنت ماهواره ای دارد، این نگرانی احساس می شود که اصل حاکمیت و مداخله در امور داخلی یک کشور، که حق منحصربه فرد آن کشور است نقض شود. در این گزارش تصریح شده است که نقض این اصل از راه اینترنت ماهواره ای از منظر حقوق بین الملل ممنوع اســت و دولت ناقض این اصل، مسئول اقدامات خود به حساب می آید.
«محدودیت مسئولیت کشــورها از راه اصل مراقبت مقتضی» مورد حقوقی دیگری است که در مبحث فراگیری اینترنت ماهواره ای مورد توجه مرکز پژوهشها قرار گرفته است. در توضیح این اصل آمده است: «هر دولتی موظف است اجازه ندهد که آگاهانه از قلمرواش برای اعمال ناقض حقوق سایر دولت ها استفاده گردد.«
در کنار مسائل حقوقی، هزینه بالای اشتراک ماهیانه و تجهیزات اتصال، عدم امکان دریافت خدمات و پرداخت ریالی برای خرید اشــتراک ماهیانه به علت تحریم همچون موانع اقتصادی توسعه و فراگیر شدن اینترنت ماهواره ای در کشور ذکر شده است.
وجود زباله های فضایی در مدار پایین، میزان تاخیر بسیار بالا نسبت به نسل جدید اینترنت زمینی (فیبر نوری)، محدودیت آسمان تاریک و آرام، قابلیت ردیابی محل قرارگیری پایانه (ترمینال) و ارتباط آن با ماهواره هم همچون دشواری های در ارتباط با فراگیر شدن این تکنولوژی است.
استارلینک در کدام کشورها فعال است؟ «در حال حاضر با عنایت به عدم اتمام پروژه اسپیس ایکس بیشتر از ۸۰ درصد کاربران اینترنــت ماهواره ای مدار پایین بزرگ در آمریکای شمالی، ۱۸ درصد در استرالیا، نیوزیلند و اروپا و تنها کمتر از ۲ درصد در مناطق دیگر جهان مستقرند.»
بر مبنای اطلاعات موجود در این گزارش استارلینک در چند کشور از رگوالتور دولتی مجوز عرضه سرویس گرفته است. در آسیا فقط ژاپن این مجوز را عرضه کرده است. در اقیانوسیه کشورهای استرالیا، نیوزلند و جزایر تونگا؛ در آمریکای جنوبی سه کشور برزیل، شیلی و کلمبیا؛ در آمریکای شمالی کشورهای ایالات متحده آمریکا، کانادا، مکزیک، جمهوری دومینیکن، پورتوریکو و جامائیکا؛ در اروپا خیلی از کشورها همچون انگلیس، آلمان، فرانسه، اتریش، هلند و... ؛ در قاره آفریقا اما هنوز هیچ کشوری مجوزی برای فعالیت استارلینک صادر نکرده است.
طبق اطلاعات موجود در این گزارش، روسیه سخت گیرانه ترین موضع را نسبت به اینترنت ماهواره ای اتخاذ نموده است. «از میان کشورهای جهان، روسیه تابحال موضع تهاجمی تری برای مقابله با اینترنت ماهواره ای مدار پایین و استفاده از آن اتخاذ نموده است. اواخر سال ۲۰۲۰ دولت روسیه، لایحه ای را به مجلس دومای این کشور عرضه کرده است که در آن تصریح شده تمام گونه های اتصال به شبکه جهانی اینترنت که در اختیار دولت می باشد، باید از مجرای قانونی انجام پذیرد. ازاین رو اتصال مستقیم به خدمات اینترنت ماهواره ای مدار پایین بدون مجوز، غیرقانونی و تهدیدی برای امنیت ملی این کشور تلقی شده است.»
همچنین، در روسیه برای افرادی که به اتصال به ماهواره های مدار پایین اقدام می کنند، جریمه مالی در نظر گرفته شده است. این جریمه برای اشخاص حقیقی تا ۵۰۰ دلار و برای اشخاص حقوقی تا ۱۳۵۰۰ دلار است. در چین هم علیرغم این که دولت این کشور تا امروز موضع رسمی خود در مورد این تکنولوژی روز دنیا را اعلام نکرده است اما اجازه فروش خدمات و تجهیزات استارلینک در این کشور صادر نشده است.
ایجاد مزیت های رقابتی برای اینترنت زمینی در این گزارش ایجاد مزیت های رقابتی برای اینترنت زمینی در مقابل اینترنت ماهواره ای بعنوان یکی از راهکارهای مواجهه با این تکنولوژی جدید در نظر گرفته شده است. همچون روش ها برای ایجاد این مزیت رقابتی عبارتند از: ارتقای کیفیت دسترسی زمینی به اینترنت از راه هوشمندسازی دسترسی به خدمات و محتوا، کاهش تعرفه های اتصال به اینترنت از راه شبکه سیار و ثابت، ارتقای کیفیت اتصال به اینترنت در شبکه ثابت و سیار از راه پشتیبانی از توسعه G5 و فیبرنوری، اجبار اپراتورهای مخابراتی به پوشــش با کیفیت مناطق روستایی.
۵۸۵۸
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب