اولین کشف عدسی گرانشی دو کهکشان
به گزارش کنکوری، گروهی از اخترشناسان دو کهکشان را کشف کرده اند که کاملا در یک راستا قرار گرفته اند و به نیروی گرانشی ترکیبی آنها اجازه می دهند تا بعنوان یک عدسی ترکیبی عمل کنند.
به گزارش کنکوری به نقل از ایسنا، در نخستین کشف «عدسی زیگ زاگ اینشتین» در جهان، گروهی از ستاره شناسان بین المللی دو کهکشان را مشاهده نمودند که به شکلی در یک راستا قرار گرفته اند که گرانش آنها به عنوان یک عدسی ترکیبی یا «همگرایی گرانشی» عمل می کند.
همگرایی گرانشی(gravitational lens) هنگامی روی می دهد که نور یک چشمه درخشان بسیار دور مانند یک اختروش در مسیرش تا رصدگر، از کنار جسم پرجرم دیگری مانند یک خوشه کهکشانی بگذرد و مسیرش خمیده شود. جسم میانی، «عدسی گرانشی» نامیده می شود. این پدیده یکی از پیش بینی های نظریه نسبیت عام اینشتین است.
بر طبق نظریه نسبیت عام، جرم می تواند فضازمان را خمیده کند و در نتیجه یک میدان گرانشی بسازد که می تواند نور را منحرف کند. این پدیده را اولین بار آرتور ادینگتون در سال ۱۹۱۹ در جریان یک خورشیدگرفتگی آزمود که در آن نور ستاره ای که از نزدیک خورشید می گذشت، کمی خم شد و در نتیجه مکان ظاهری ستاره کمی جابه جا شد.
با همگرایی گرانشی می توان اطلاعاتی درباره ی جسم میانی(عدسی) همچون جرم آن به دست آورد.
به نقل از آی ای، تحقیقات قبلی موارد مختلفی از کهکشان ها یا خوشه های کهکشانی را کشف کرده بود که نور را در الگوهای پیش بینی شده توسط نظریه نسبیت عام اینشتین خم می کنند. تعدادی از این اجرام آسمانی به عنوان عدسی های ناقص عمل می کنند و اعوجاج های شگفت انگیزی را در نور اجسام پشت خود ایجاد می کنند.
پژوهشگران مشاهده کرده اند که کهکشان های بیضوی می توانند به عنوان عدسی عمل کنند و نور اجرام پشت خودرا درخشان تر کنند.
طبق این پژوهش جدید، این کشف نادری از یک پیکربندی گرانشی بسیار کمیاب است. پژوهشگران می گویند: دو تصویر از این شش عکس چندگانه که از یک طرف کهکشان عدسی اول و دومی در سمت دیگر(مسیرهای نوری که میان دو انحراف کننده مسیری زیگ زاگی را تشکیل می دهند) در راستای مخالف منحرف می شوند.
درک عدسی های مرکب
یک عدسی مرکب از دو عدسی گرانشی تشکیل شده است. در نجوم، زمانی که دو کهکشان بطورکامل در یک راستا قرار می گیرند، یک عدسی مرکب می تواند بطور طبیعی تشکیل گردد و اثرات گرانشی آنها را ترکیب کند.
هنگامی که پژوهشگران برای نخستین بار سامانه J1721+8842 را کشف کردند، فکر کردند که یک کهکشان بیضوی درحال خم کردن نور یک اختروش در پشت خود است. با این وجود، بعد از تحلیل و بررسی دو ساله داده ها، آنها متوجه تغییراتی در تصویر اختروش شدند و نقاط نوری کوچکی را یافتند که به نظر می رسید از یک منبع دیگر باشد.
این پیکربندی نادر به پژوهشگران این امکان را داد که از دو روش کلیدی شامل «کیهان نگاری با تأخیر زمانی» و «همگرایی دو منبعی» برای مطالعه جهان بهره گیرند. تحلیل و بررسی دقیق تر نشان داد که شش نقطه نوری با چهار نقطه اصلی مطابقت دارند و تأیید می کنند که همه آنها از یک منبع آمده اند. مطالعات قبلی نشان داده بود که چنین تصویری می تواند از یک عدسی ترکیبی طبیعی حاصل شود.
پژوهشگران با بهره گیری از داده های تلسکوپ فضایی جیمز وب کشف کردند که یک حلقه قرمز رنگ که در ابتدا تصور می شد «حلقه اینشتین» باشد، در حقیقت یک کهکشان دوم است. سپس اخترشناسان یک مدل کامپیوتری ساختند تا تأیید کنند که این رصد واقعاً نشان دهنده یک عدسی مرکب است.
حل بحث همیشگی درباره ی «ثابت هابل»
این تیم حالا بر این باور است که این کشف می تواند به سایر پژوهشگران کمک نماید تا محاسبات «ثابت هابل» را اصلاح کنند و بطور بالقوه بحث های جاری در مورد مقدار واقعی آنرا حل کنند.
«ثابت هابل» توصیف کننده سرعت ثابتی است که جهان با آن درحال انبساط است.
پژوهشگران در این مطالعه خاطرنشان می کنند: ما با ترکیب یافته ها در این مطالعه، انتظار کمک های بزرگی برای تعیین مقدار «ثابت هابل» و معادله حالت انرژی تاریک داریم.
توماس کولت(Thomas Collett) کیهان شناس دانشگاه پورتسموث افزود که ارزش واقعی این اختروش های عدسی دار در توانایی آنها برای آزمایش همسویی سرعت انبساط جهان با مدل کیهانی نهفته است.
با این وجود، او همین طور می گوید که این محاسبات بسیار چالش برانگیز هستند و احتمالاً بالاتر از یک سال طول می کشد تا تکمیل شوند، برای اینکه این تیم بر روی استخراج داده های بیش از تصاویر پیچیده J1721+8842 کار می کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب