بزرگداشت پرویز اذكایی برگزار شد
وقتی اورست یکی از قله های الوند بود!
به گزارش کنکوری، مراسم بزرگداشت پرویز اذکایی با گرامی داشتن یاد او و برشمردن خدمات فرهنگی اش اجرا شد. معصومی همدانی در این مراسم از عشق او به زادگاهش همدان اظهار داشت که به تعصب رسیده بود و اظهار داشت: گاه به شوخی می گفتیم آقای اذکایی آنقدر متعصب است که معتقد می باشد رشته کوه هیمالیا ادامه الوند است و اورست هم یکی از قله های الوند است.
به گزارش کنکوری به نقل از ایسنا، مراسم بزرگداشت پرویز اذکایی، مورخ و همدان شناس که بتازگی درگذشت روز چهارشنبه، ششم اردیبهشت ماه در سالن قلم کتابخانه ملی انجام شد.
در این مراسم علیرضا مختارپور، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی با خوش آمدگویی به حاضران اظهار داشت: اگر آثار پژوهشگران را فرزندان جاودان آنان بدانیم، باید خدا را شاکر باشیم که صدها اثر ماندگار از دکتر اذکایی سال ها و سده ها راهنما و دستگیر علم پژوهان و طالبان کشف حقیقت خواهد بود.
او با اشاره به آخرین کتاب پرویز اذکایی که قرار بوده در کتابخانه ملی منتشر شود، اضافه کرد: او اصرار داشت تمام مراحل آماده سازی کتاب در همدان و زیر نظر خودش صورت گیرد اما بیماری اش اوج گرفت و توفیق پیدا نکرد مقدمه آخرین بخش را بنویسد و ما را ترک کرد. امیدواریم این اثر زودتر منتشر شود.
در ادامه ویدیویی از پرویز اذکایی پخش گردید. وی در این ویدئو در سخنانی اظهار داشت: همه می گویند معلمی شغل انبیا است اما به نظر من، نویسندگی شغل خداوند است.
سپس عاطفه زارعی، مدیر نهاد کتابخانه های عمومی همدان، در سخنانی مکتوب اظهار داشت: یکی از خصوصیت های بارز منش اذکایی، که با اطمینان می توانیم از آن با عنوان مکتب اذکایی یاد نماییم، گردن نهادن به حکم علم است، هرچند بی رحمانه باشد. استاد اذکایی با پرده برداشتن از حقیقت های پنهان دیگر و مورد پرسش قراردادن مجدد مفروضات پژوهشگران و پژوهشگران، طرحی نو درانداخت و ما شاهد پژوهش های علمی، دقیق، ژرف نگر و مستدل ایشان هستیم که در قالب بیش از ۵۰۰ اثر تالیفی جلوه گر شده است. آثاری که اغلب در جمع دردانه تألیفات علمی به حساب می آیند و جامعه علمی را وادار کردند که در مقابل دانش عمیق اذکایی کلاه از سر برداشته و به ستایش قلم و اندیشه او بپردازند. وقتی به زیست کتابنامه ایشان نگاهی می اندازیم می بینیم «فرآیند زیست علمی» او از سال ۱۳۳۹ تا پایان حیاتش پویا و مستمر بوده است چونکه هر تحقیق و پژوهشی شروعی دیگر برای پژوهشی دیگر بود و این تفکر موشکافانه ایشان در مسائل علمی بازتاب رسالت حرفه ای و علمی و شخصیتی شان را نشان میدهد.
وی در ادامه درباره ی روی آوردن پرویز اذکایی به سنت وقف و وقف کتابخانه اش به نهاد کتابخانه های عمومی کفت.
زارعی اشاره کرد: عشق اذکایی به همدان چنان بود که با شکستن شاخه درختانش، قلبش به درد می آمد و روحش دلگیر می شد. نمی دانیم چه مقدار باید بگذرد که جهان چون اویی به خود ببیند.
در ادامه مراسم، حسین معصومی همدانی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نیز با اشاره به سخنانش در مراسمی که در یابود اذکایی در همدان برگزار شد، اظهار داشت: در آن مراسم، سوالی به ذهنم رسید اما ترسیدم تکرار کنم، می خواستم بپرسم کسانی که در این مراسم هستند، چند نفر جزء هیئت علمی دانشگاه همدان هستند اما ترسیدم دست های کمی بالا برود. این نشان از فاصله بین تحقیق دانشگاهی و محققانی است که بیرون از دانشگاه هستند. اذکایی بین این دو گروه بود، در دانشگاه بطور غیررسمی تدریس کرده بود، در دانشگاه درس خوانده بود و کسانی هستند که هیچ کدام این دو خصوصیت را نداشته و از فرهنگ بومی تغذیه کرده اند.
او اضافه کرد: اسفناک بودن فقدان آدم هایی مثل اذکایی در این نیست که محققانی نظیرش در هر دانشگاهی می توانند عمل بیایند، کسی که از میان ما رفته، شخصی است که در محیط خاص پرورده شده و وارث فرهنگ خاصی است که در فرهنگ رسمی دانشگاهی وارد نشده و این بخش بیشتر درخور توجه است.
حسین معصومی همدانی خودساختگی اذکایی را یکی از خصوصیت های خاص او برشمرد و اظهار داشت: اذکایی در خانواده ای فرهنگی بزرگ شده بود اما از سن ۱۷ سالگی کار می کرد و آموزگار بود و برای همین دیرتر از موعد مقرر، دیپلم گرفت. وی در جوانی اندیشه سیاسی و اجتماعی خاصی داشت که همراهش بود. شاید اینکه تصمیم گرفت عمرش را وقف دانش کند، نوعی تعهد اجتماعی در خود حس می کرد و تنها راهی که برایش مانده بود کار علمی بود.
او سپس به آشنایی اش با پرویز اذکایی و نوشته های وی در روزنامه های محلی همدان پرداخت و ماجرای قرض دادن کتاب «عین القضات» رحیم فرمنش که تنها کتاب درباره ی عین القضات در آن زمان بود، به پرویز اذکایی و بخشیدن کتاب توسط پدرش به او را تعریف کرد.
این عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی شیوه نگارش پرویز اذکایی را مغلق گاه فارسی گرا و گاه عربی زده خواند و از خوش محضری وی گفت.
او اضافه کرد: کتاب «فرمانروایان گمنام» اذکایی پس از «شهریاران گمنام» کسروی با اهمیت ترین کتاب های تاریخی هستند که هردو آنها منبع مستقیمی نداشته اند. برخی معتقدند کار مورخ ساده است و از روی کتاب های تاریخ می نویسند اما دامنه منابع خیلی وسیع است. اذکایی توانایی و تشخیص داشت، آنچه درباره ی تاریخ معاصر همدان نوشته بر منابع شفاهی متکی است. وی در کار نوشتن مانند مرحوم ایرج افشار بود و چیزهایی را نوشت و منتشر نمود که اگر نمی کرد در این جامعه دستخوش تحول از بین می رود.
معصومی همدانی سپس با اشاره به عشق اذکایی به زادگاهش، اشاره کرد: عشق او به همدان به مرحله تعصب رسیده بود. گاه به شوخی می گفتیم، آقای اذکایی آنقدر متعصب است که معتقد می باشد رشته کوه هیمالیا ادامه الوند است و حتما می گوید از جایی زیر زمین رفته و در هند سربرآورده است و اورست هم یکی از قله های الوند است. اذکایی عشقی مفرط به همدان داشت و چیزهایی را احیا کرد که ممکن بود فراموش شود.
در ادامه کلیپی از آثار اذکایی منتشر گردید.
سپس علی محمدی، عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی با اشاره به سخنان معصومی همدانی اظهار داشت: اگر سوالتان را مطرح می کردید کسی دست بالا نمی برد، البته در مراسم خاکسپاری سه نفر حضور داشتند.
وی در ادامه درباره ی تلاشش برای ایجاد اتاقی برای دکتر اذکایی و دکتر طراوتی و عملی نشدن این اتفاق گفت و تصریح کرد: اذکایی در جریان پروسه بود. زمانی که به او گفتم گفت «ولش کن.»
وی در ادامه، متن مکتوبی را که آماده کرده بود خواند. در قسمتی از این متن اظهار داشت: اذکایی دانشمند مرگ آگاهی بود و مرگ آگاهی اش آخرین درس مهمی بود که به دوستانش داد. او از چند ماه قبل به روشنی می دید که رفتنی است اما خیال بافی نکرد، حس رسیدن با او بود و او را واداشت کارهای خویش را سامان دهد و ناتمام نگذارد، کار واگذاری کتابخانه اش را یکسره کرد و تکلیف خانه پدری و هزینه جایزه ای را که قرار بود از درآمد آنجا تعیین شود، مشخص کرد. او ۸۴ سال زنده بود و بیش از ۵۹ سال به پژوهش و مطالعه و تحقیق پرداخت.
وی در ادامه متنش به آثار اذکایی خصوصاً «کارنامک» که کتابشناسی همدان است پرداخت.
بهرام پروین گنابادی، استاد دانشگاه نیز با بیان نحوه آشنایی خود با آثار اذکایی اظهار داشت: اذکایی علاوه بر دانش عمیق خود، مقاله نویسی برجسته و حرفه ای بود. می گویند مقاله نوع ادبی دنیای جدید است و هر کتاب در حقیقت یک مقاله گسترش یافته است. در مقاله نویسی ایجاز اهمیت ویژه ای دارد و ایجاز جوهره خرد است.
او اذکایی را فردی تیزهوش توصیف کرد و لهجه همدانی او را شناسنامه اش خواند و اظهار داشت: او علاقه فراوانی به همدان داشت. در معماری می گویند اگر بخواهید شهر بسازید باید کاری کنید که مردم به آن حس تعلق خاطر داشته باشند و خاطره ساز باشد. نوع مواجهه اذکایی با همدان از این جنس بود و به چیزهایی پرداخت که خاطره جمعی اهالی همدان را زنده کند، از شیر سنگی تا عین القضات. گفته اند انسان چیزی نیست جز خاطرات. اذکایی برای همدان خاطرات قومی را زنده کرد.
پروین گنابادی درباره ی علاقه اذکایی به شهرش با یادآوری قصه مجنون اظهار داشت: مجنون بیمار شده بود، می خواستند او را فصد کنند. او به فصاد می گوید ترسم اگر فصدم کنی رگ لیلی زنی. برای اینکه لیلی همه وجود مجنون شده بود. مرحوم اذکایی هم وجودش همدان بود. او کتابخانه اش را به شهرش بخشید، پس اندازش را به جوان ها بخشید. چطور می شود این را تعبیر کرد غیر از اینکه تمام وجودش همدان است؟ او لهجه همدانی را به عنوان هویت حفظ کرد.
وی در ادامه تاکید کرد: نان را از قلم بیرون کشیدن دشوارترین کارهاست اما اذکایی چنین کرد. البته کار او با کار فرد دانشگاهی که برای ترفیع است فرق می کند. ما نوعی مقاله را برای درآمد می نویسیم و این کار با کسی که مقاله را برای آگاهی می نویسد، قابل قیاس نیست.
اکبر ایرانی، مدیر موسسه پژوهشی میراث مکتوب هم در سخنانی مکتوب به آثار پرویز اذکایی و خاصیت آنها پرداخت و تاکید کرد: دکتر اذکایی مقاله سازی و کتاب سازی نمی کرد.
محمود جعفری دهقی، ایران شناس هم در این مراسم در سخنانی اظهار داشت: پرویز اذکایی به جنبه مهمی از تاریخ ایران توجه کرد؛ دوره ای از فرهنگ، علم و ادب این سرزمین است که از شروع تا برآمدن اسلام در ایران را در برمی گیرد که مغفول واقع شده است. درحقیقت چگونگی انتقال اندیشه ایرانی به اندیشه اسلامی و چگونگی حل شدن ارزش های اسلام در ایران که او توانست به بهترین شکل آنرا جلوه دهد.
او سپس درباره ی خاصیت های «الفهرست» پرویز اذکایی نکاتی را بیان کرد و در ادامه به عشق اذکایی به سرزمین ایران و فرهنگ و ادب ایران پرداخت و ابراز امیدواری کرد دانشجویان جوان از این الگوی علمی بهره مند شوند.
پی نوشت: این گزارش بروزرسانی شده است.
منبع: كنكوری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب